Muggen

Interessante feiten

De gewone steekmug (Culex Pipiens). Foto: Hans Smid


De mug

Mug is een algemene term die wordt gebruikt om verschillende insectenfamilies aan te duiden die behoren tot de orde Diptera (tweevleugeligen) en in het bijzonder tot de onderorde Nematocera (muggen) hoewel dit, strikt gezien, alleen verwijst naar de leden van de Culicidae-familie (steekmuggen). Er zijn in feite in totaal 39 muggengeslachten en 135 ondergeslachten, met meer dan 3200 erkende soorten. Het zijn vliegende insecten met dunne lichamen en lange poten. Volwassen muggen zijn zelden langer dan 15 mm. De larven en poppen groeien in water.

Beten en ziekten

Muggen veroorzaken doorgaans twee problemen. Allereerst hun beten, die erg irriterend zijn. Ten tweede kunnen ze verschillende ziekten overbrengen. Maar alleen de vrouwtjes veroorzaken deze problemen, omdat zij de enige zijn die steken: ze moeten bloed van zoogdieren opzuigen om eiwitten te krijgen die nodig zijn voor de ontwikkeling van de eitjes. Zonder bloed zouden de eitjes zich niet kunnen ontwikkelen, omdat muggen zich vooral voeden met nectar, boomsap en vruchtensap waar doorgaans weinig eiwitten in zitten. Het irriterende effect van muggenbeten is het gevolg van een allergische reactie die bij zoogdieren ontstaat door het doorboren van de huid met de proboscis van de mug (een stilettoachtig orgaan dat wordt gebruikt om de huid te doorboren en waardoor zij twee buisjes kunnen inbrengen om speeksel te injecteren en bloed op te zuigen). Voordat de mug ons bloed opzuigt, scheidt ze een stof af die voorkomt dat het bloed gaat stollen. Deze stof is een sterk antistollingsmiddel en veroorzaakt tevens de jeuk. Muggen zijn altijd verspreiders van infectieziekten geweest: ze kunnen ziekten overdragen vanwege hun gewoonte om verschillende personen achter elkaar te steken. De Anopheles (malariamug) staat bekend als verspreider van malaria onder mensen (een hoofdoorzaak voor deze slepende ziekte waarvan elk jaar wereldwijd meer dan 200 miljoen gevallen voorkomen).

Feiten over muggen


Feit 1: Muggen zijn de dodelijkste dieren op aarde

Volgens de World Health Organization is de mug het dodelijkste dier van de wereld. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie gaan er jaarlijks 725.000 mensen dood aan door muggen overgebrachte ziekten. Veel meer dan sterfgevallen door andere dieren zoals slangen (50.000) of krokodillen (1.000).


Feit 2: Alleen vrouwelijke muggen bijten!

Zowel mannelijke als vrouwelijke muggen voeden zich voornamelijk met fruit en planten nectar, maar de vrouw heeft ook het eiwit uit bloed nodig om haar eieren te ontwikkelen. Zodra ze is gevuld met bloed zal ze rusten voor een paar dagen alvorens ze haar eieren legt.


Feit 3: Muggen ruiken menselijke adem op een afstand van 30 meter

Muggen worden aangetrokken door menselijke adem, zweet en hitte. Zij hebben receptoren op hun antennes die de vrijgekomen kooldioxide als we uitademen detecteren. Deze pluimen van CO2 stijgen in de lucht en functioneren als paden die de muggen volgen om de bron te vinden.



Feit 4: Vrouwelijke muggen kunnen tot 300 eitjes per keer leggen

Normaliter worden de eieren gelegd in clusters - rafts genoemd – op het oppervlak van stilstaand water, of ze worden gelegd in gebieden die regelmatig overstromen. De eieren hebben slechts een minder dan een cm aan stilstaand water nodig om uit te komen. Vrouwelijke muggen leggen tot 3 keer eieren voordat ze sterven.



Feit 5: Muggen kunnen tot wel 3 keer hun eigen lichaamsgewicht aan bloed vasthouden

Wanneer een vrouwelijke mug zich voedt met bloed zet hun buik uit tot wel 3 keer hun eigen lichaamsgewicht.



Feit 6: Waarom vliegen muggen altijd rond ons hoofd?

Muggen prefereren mensen met het bloedtype O, een hoge lichaamstemperatuur, zwangere vrouwen en mensen die zwaar ademen. Muggen kunnen de kooldioxide (CO2) detecteren op een afstand van circa 50 meter en dit is de reden waarom ze boven ons hoofd circuleren waar we de CO2 uitademen.



Feit 7: Muggen slaan tussen de 300-600 keer per seconde met hun vleugels

Mannelijke muggen lokaliseren de vrouwtjes door het geluid van hun vleugels. Vrouwtjes kunnen hun vleugels tot 500 keer per seconde slaan en de mannetjes kiezen hun partner op basis van de frequentie van deze slagen: hoe vaker de vrouwtjes met hun vleugels slaan, hoe aantrekkelijker ze zijn voor de mannetjes...



Feit 8: Muggen kunnen ziektes verspreiden. De meest voorkomende ziekten zijn:

* Dengue
* Chiquinguya
* Yellow fever
* Zika

Feit 9: Muggen hebben gemiddeld 50 seconden nodig om te bijten en 2,5 minuut om zich met bloed te voeden.



Feit 10: Muggen kunnen tot enkele maanden leven, afhankelijk van de omgeving

Mannetjes leven het kortst, meestal 10 dagen of minder. Vrouwtjes leven ongever 6 tot 8 weken onder de ideale omstandigheden. De vrouwtjes leggen om de 3 dagen eitjes. Vrouwtjes die overwinteren kunnen tot wel 6 maanden leven.


Feit 11: Er zijn meer dan 3.200 verschillende soorten muggen



Feit 12: Muggen blijven binnen een straal van 1,5 kilometer waar ze zijn geboren

Echter, sommige soorten bewegen zich meer dan 30 kilometer van de plek waar ze zijn geboren.



Feit 13: Zacht licht trekt muggen aan

Muggen houden niet van fel zonlicht. Dit is ook de reden waarom er minder muggen overdag zijn.